Dokumentacja za 2018 rok – jakie przepisy stosować?

1 stycznia 2019 roku weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących cen transferowych. Sprawdź według jakich zasad sporządzić dokumentację za rok 2018 oraz jakie konsekwencje wiążą się ze stosowaniem nowych przepisów.

Czy sporządzając dokumentację za 2018 rok można stosować nowe przepisy?

Zgodnie z przepisami przejściowymi podatnicy mogą dokonać wyboru przepisów, na podstawie których sporządza dokumentację za 2018 rok. W konsekwencji możliwe jest stosowanie dotychczasowych przepisów albo tych wchodzących w życie w roku 2019. Należy jednak pamiętać, że wybór dotyczyć będzie wszystkich transakcji podatnika. Niemożliwe więc będzie stosowanie przepisów za 2019 roku tylko względem części transakcji.

Wybór, przed którym stoi podatnik, będzie miał wpływ zarówno na zakres jego obowiązków dokumentacyjnych jak i sprawozdawczych.

Jakie podmioty są wyłączone z obowiązku dokumentacji?

Decyzja dotycząca tego, jakie przepisy zastosować, może mieć kluczowy wpływ na ewentualne wyłącznie podatnika spod obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych.

Na podstawie nowych przepisów z obowiązków dokumentacyjnych wyłączone są transakcje:

  • zawierane wyłącznie przez podmioty powiązane mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski w roku podatkowym, w którym wszystkie te podmioty powiązane: nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 6 (katalog podmiotów publicznych), nie korzystają ze zwolnienia dochodów z SSE (art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT; art. 21 ust. 1 pkt 63a ustawy o PIT) lub na podstawie decyzji o wsparciu (ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji) (art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT; art. 21 ust.1 pkt 63b ustawy o PIT);
  • nie poniosły straty podatkowej;
  • objęte porozumieniem w sprawach ustalenia cen transferowych;
  • których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu albo kosztu uzyskania przychodu, z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;
  • między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową;
  • w których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego;
  • polegające na przypisaniu dochodu do zagranicznego zakładu położonego na terytorium Polski przez podatników, którzy w Polsce nie mają siedziby lub zarządu , jeżeli przepisy właściwych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, przewidują, że dochody te mogą być opodatkowane tylko w innym państwie.

Jak widać nowe przepisy znacząco poszerzyły krąg podmiotów wyłączonych z obowiązku przygotowania dokumentacji. Z możliwości tej z pewnością skorzysta wiele podmiotów krajowych nie ponoszących strat podatkowych.

Nowe progi transakcyjne

Brak obowiązku przygotowania dokumentacji może również wynikać z zastosowania nowych (zwiększonych) progów transakcyjnych.

Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami obowiązek sporządzenia dokumentacji uzależniony był od przekroczenia progu przychodu lub kosztów w wysokości 2 mln euro. Następnie podatnik musiał sprawdzić czy sama transakcja nie przekracza określonego progu, którego wartość uzależniona była od wysokości osiągniętych przychodów.

W wyniku nowelizacji o powstaniu obowiązku dokumentacyjnego decyduje jedynie wartość transakcji z podmiotem powiązanym. Nowe progi wynoszą:

  • 10 mln zł dla transakcji towarowych (np. zakupu/sprzedaży rzeczowych aktywów obrotowych, środków trwałych) i finansowych (np. pozyskanie/udzielenie finansowania dłużnego, poręczenia lub gwarancji);
  • 2 mln zł dla transakcji usługowych i pozostałych (np. zakup/sprzedaż wartości niematerialnych i prawnych).

Nowelizacja wprowadza także wyższy próg dla dokumentacji grupowej (która zastępuje „informację o grupie podmiotów powiązanych”). Obowiązek przygotowania tej dokumentacji spoczywać będzie tylko na bardzo wąskiej grupie podatników, należących do grupy podmiotów powiązanych:

  • dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe;
  • której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 000 000 zł lub jej równowartość.

Przykład

A sp. z o.o. realizuje transakcje z zagranicznym podmiotem powiązanym.

W 2018 roku A zawarła z podmiotem powiązanym następujące transakcje:

  • sprzedaż towarów o wartości 5 mln zł;
  • udzielenie pożyczki o wartości 1 mln zł;
  • świadczenie usług o wartości 3 mln zł.

Przychód A w 2017 r. wyniósł 9 mln euro. Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami próg transakcyjny A wyniósł zatem 85 tys. euro. (ok. 355 tys. zł).

Na gruncie poprzednich przepisów A byłaby zobowiązana do przygotowania lokalnej dokumentacji podatkowej wszystkich (3) wymienionych transakcji. Spółka A może jednak podjąć decyzję o przygotowaniu dokumentacji w oparciu o nowe przepisy.

W wyniku zastosowania nowych progów transakcyjnych A będzie zobowiązana do przygotowania dokumentacji tylko jednej transakcji – świadczenia usług o wartości 3 mln zł.

Stosowanie nowych przepisów – korzyści i wady

Zasadniczo nowelizacja jest dla szerokiej grupy podatników bardzo korzystna. Niewłaściwym jest jednak przyjęcie, że stosowanie przepisów za 2019 rok, w każdym przypadku będzie optymalnym rozwiązaniem.

Dotychczas obowiązek przygotowania analizy porównawczej spoczywał wyłącznie na podatnikach, którzy osiągnęli przychody lub koszty wyższe niż 10 mln zł.  Teraz obowiązek ten dotknie każdego, kto będzie musiał sporządzić dokumentację cen transferowych.  Ustawa wskazuje przy tym, że analiza danych porównawczych i opisy zgodności warunków transakcji sporządzone przed 1 stycznia 2019 rokiem, zachowują moc przez 3 kolejne lata od daty ich sporządzenia, chyba, że nastąpi znacząca zmiana warunków ekonomicznych, mających wpływ na dane transakcje.

Dodatkowe zagrożenia mogą również wiązać się z koniecznością złożenia dodatkowego oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnoskarbowej

Jakie przepisy wybrać?

To jakie przepisy podatnik powinien stosować względem dokumentacji za 2018 rok zależy od jego konkretnej sytuacji – przede wszystkim cech transakcji i zakresu dotychczasowych obowiązków dokumentacyjnych. Rozważając wady i korzyści wyboru nowych przepisów należy wziąć m.in. pod uwagę:

  • zwiększony zakres wyłączeń spod obowiązków dokumentacyjnych;
  • możliwość stosowania korekty zyskowności (TP adjustment);
  • obowiązek sporządzenia analizy danych porównawczych dla każdej dokumentowanej transakcji;
  • obowiązek złożenia dodatkowego oświadczenia o ustaleniu ceny na zasadach rynkowych.

Krzysztof Smach
Łukasz Brejski