Obowiązek dokumentacyjny w zakresie cen transferowych ciąży zarówno na podatnikach PIT, jak i podatnikach CIT. Zgodnie z przepisami, podmioty powiązane są obowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych za rok podatkowy w celu wykazania, że transakcje zostały zawarte na warunkach, jakie ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Pojęcie podmiotów powiązanych
W drodze analizy czy w zakresie danej transakcji wystąpi obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych, warto w pierwszej kolejności zastanowić się czy badana transakcja została zawarta między podmiotami powiązanymi. W myśl ustaw podatkowych podmiotami powiązanymi są:
- podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot;
- podmioty, na które wywiera znaczący wpływ ten sam inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot;
- spółka niemająca osobowości prawnej i jej wspólnicy;
- spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna i jej komplementariusz lub spółka jawna i jej wspólnik;
- podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.
Z kolei do wywierania znaczącego wpływu, o którym mowa powyżej, dochodzi jeśli w zakresie relacji między podmiotami spełniona jest przynajmniej jedna z poniższych przesłanek:
- posiadanie przez podmiot bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25% udziałów w kapitale, praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających lub udziałów, czy też praw do udziału w zyskach, stratach lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych w innym podmiocie.
- posiadanie przez osobę fizyczną faktycznej zdolności do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,
- pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Definicja podmiotów powiązanych została przez nas szczegółowo omówiona w artykule Podmioty powiązane – czyli jakie?
Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych
Obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych dotyczy podmiotów, które zawierały w roku podatkowym transakcje kontrolowane. Dokumentacja sporządzana jest dla transakcji o charakterze jednorodnym, której wartość pomniejszona o podatek od towarów i usług, przekracza w roku obrotowym następujące progi dokumentacyjne:
- 10.000.000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
- 10.000.000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
- 2.000.000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
- 2.000.000 zł – w przypadku innych transakcji
Dodatkowo, jeśli organ podatkowy dopatrzy się wystąpienia okoliczności wskazujących na prawdopodobieństwo zaniżenia wartości transakcji kontrolowanej lub niespełnienia warunków korzystania przez podatnika z tak zwanego safe harbour, organ w pewnych przypadkach może zwrócić się do podatnika z żądaniem sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, nawet jeśli progi transakcyjne nie zostały przekroczone. W takim przypadku należy przedłożyć organowi lokalną dokumentację cen transferowych w terminie 30 dni od dnia doręczenia żądania.
Jedną z najczęstszych transakcji, które powodują powstanie obowiązku dokumentacyjnego jest zawarcie lub zmiana umowy spółki osobowej. O warunkach, które powodują powstanie obowiązku dokumentacyjnego w takich spółkach, możesz przeczytać m.in. w artykule Umowa spółki osobowej a dokumentacja cen transferowych.
Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych w przypadku transakcji rajowych
Obowiązkowemu posiadaniu dokumentacji cen transferowych podlegają również podatnicy zawierający transakcje kontrolowane z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową lub z zagranicznym zakładem położonym na terytorium takiego kraju. W przypadku takich transakcji ustawodawca przewiduje obniżony próg dokumentacyjny, który wynosi:
- 2 500 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
- 500 000 zł – w przypadku transakcji innej niż transakcja finansowa.
Dokładna lista krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, potocznie nazywanych rajami podatkowi, jest publikowana przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia.
Na podmioty, które pomimo ciążącego na nich obowiązku w zakresie dokumentacji cen transferowych, nie będą jej posiadały, mogą zostać nałożone różne kary i sankcje. Więcej dowiesz się z artykułu Dokumentacja cen transferowych – kary i sankcje.
Jeżeli jesteś zainteresowany zrozumieniem krok po kroku jak działają ceny transferowe oraz jakie obowiązki nakładają na podatników zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem ABC dokumentacji cen transferowych.
Maria Ratajczyk
Kacper Tokarz
Piotr Zarański