Praktyka organów podatkowych w ostatnich latach wskazuje na znaczny wzrost liczby przeprowadzanych kontroli w zakresie transakcji kontrolowanych. Podejmowane działania są coraz bardziej skuteczne, dlatego warto być na nie przygotowanym. Ile kontroli zostało przeprowadzonych przez organy podatkowe w ostatnim czasie oraz w jaki sposób przebiegają czynności sprawdzające? Wszystkiego na ten temat dowiesz się w poniższym artykule.
Statystyki kontroli cen transferowych
Poszczególne Urzędy Celno-Skarbowe prowadzą coraz więcej postępowań mających na celu ustalenie czy transakcje realizowane między podmiotami powiązanymi są zawierane na warunkach zgodnych z treścią przepisów o cenach transferowych. W ostatnich latach widać zmianę w podejściu urzędników w ramach przeprowadzanych kontroli. Obecnie skupiają się one na analityce, zamiast na weryfikacji poszczególnych elementów formalnych sporządzanej dokumentacji cen transferowych.
O skuteczności podejmowanych działań świadczą konkretne liczby. Zgodnie z danymi publikowanymi przez Ministerstwo Finansów, w samym 2020 roku z związku z przeprowadzonymi postępowaniami na gruncie przepisów o cenach transferowych, stwierdzono u podatników nieprawidłowości dotyczące osiąganych dochodów opiewające na kwotę około 1,320 mld zł. Co skutkowało zwiększeniem zobowiązań podatkowych kontrolowanych podatników o łączną kwotę 380 mln zł.
W 2021 roku intensywność spadła ze względu na pandemię COVID-19, łączna kwota doszacowanego w tym roku dochodu wyniosła bowiem 780 mln zł, co oznacza spadek z roku na rok o około 40%. Zmniejszona liczba kontroli nie trwała jednak długo, już ze statystyk z pierwszego półrocza 2022 roku wynika, że kwota doszacowanego dochodu w tym okresie przekroczy 850 mln zł czyli więcej niż w ciągu całego 2021 roku.
Przebieg procedury kontroli
Celem kontroli jest zbadanie czy podmiot dokonując transakcji z podmiotami powiązanymi nie doprowadził do zaniżenia dochodu do opodatkowania. Rynkowość przeprowadzanych transakcji udowadniać ma posiadana dokumentacja cen transferowych oraz dołączona do niej analiza porównawcza lub analiza zgodności. Ponieważ nie jest ona regularnie przedkładana w urzędach, na żądanie organu dokonującego kontroli należy udostępnić ją w terminie 14 dni od dnia doręczenia żądania.
W trakcie kontroli organy skupiają swoją uwagę na analizie porównawczej i dokonywanej segmentacji danych, starając się zakwestionować rzetelność ustalonego przedziału rynkowego. Należy więc wykazać się skrupulatnością w przygotowaniu tego dokumentu.
Warto mieć również na uwadze, że organy w uzasadnionych przypadkach, może zażądać sporządzenia i przekazania dokumentacji nie zawierającej analizy porównawczej w ciągu 30 dni od dnia doręczenia żądania. Przepis ten dotyczy także transakcji, których nie obejmuje obowiązek dokumentacyjny z uwagi na zbyt niską wartość.
Więcej o tym jakie działania należy podjąć w trosce się o zachowanie rynkowych warunków przeprowadzanych transakcji piszemy w artykule Audyt cen transferowych.
Zakończenie kontroli cen transferowych
Po zakończeniu kontroli, urzędnicy sporządzają protokół. Zawarte w nim informacje wskazują, czy stan faktyczny, opisany w sporządzonej dokumentacji podatkowej przez poddawany weryfikacji podmiot, odbiega od tego ustalonego przez organ.
Ewentualne rozbieżności między powyższymi opisami skutkują zwykle podjęciem postępowania podatkowego, w wyniku którego zostanie określony dochód do opodatkowania w wysokości wykazanej przez organ. Należy więc zadbać, aby dokumentacja cen transferowych była prowadzona skrupulatnie oraz zgodnie z treścią przepisów ustaw o podatkach dochodowych, jak i wytycznych OECD. Jeżeli warunki te będą spełnione, a przeprowadzona analiza cen transferowych potwierdzi rynkowe wartości dokumentowanej transakcji, to nie ma podstaw do obaw w przypadku ewentualnej kontroli.
Jeśli jesteś także zainteresowany wiedzą, jakie elementy powinna zawierać dokumentacja cen transferowych zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem ABC dokumentacji cen transferowych.
Karolina Bojko
Piotr Zarański