Dokumentacja cen transferowych – kary i sankcje7 lipca 2017

Podatnikowi, który nie sporządził dokumentacji cen transferowych, pomimo ciążącego na nim takiego obowiązku, grożą różnego rodzaju kary i sankcje wynikające zarówno z przepisów ustaw podatkowych, jak i kodeksu karnego skarbowego.

Kary i sankcje dokumentacji cen transferowych

Podatnik, który nie sporządził dokumentacji podatkowej cen transferowych może spodziewać się następujących rodzajów sankcji:

  1. sankcje podatkowe,
  2. sankcje karnoskarbowe.

Sankcje podatkowe

Podstawowymi regulacjami w zakresie sankcji podatkowych są przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym zakresie organ podatkowy ma uprawnienie do określenia dochodu podatnika. W przypadku kiedy organ stwierdzi, że dochód podatnika jest wyższy (albo strata jest niższa) niż zadeklarowany w związku z dokonaniem transakcji (co to jest transakcja przeczytasz w artykule Transakcja dla potrzeb dokumentacji cen transferowych) i podatnik nie przedłoży temu organowi dokumentacji podatkowej – różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez organ opodatkowuje się sankcyjną stawką 50%.

Oprócz nałożenia wyżej wymienionego sankcyjnego opodatkowania podatkiem dochodowym, możliwe jest również doszacowanie podstawy opodatkowania przez organ na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług zgodnie z wartością rynkową transakcji.

Sankcje karnoskarbowe

Na gruncie postępowania karnego skarbowego, podatnicy zobowiązani do sporządzenia i przedłożenia dokumentacji cen transferowych, mogą odpowiadać na gruncie Kodeksu karnego skarbowego w różnych przypadkach. Podatnicy mogą ponosić odpowiedzialność za:

  1. niezłożenie w terminie informacji podatkowej,
  2. niezłożenie w terminie deklaracji podatkowej,
  3. podawanie nieprawdy lub zatajenie prawdy (w tym złożenie nieprawdziwego oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych),
  4. złożenie nieprawdziwej informacji podatkowej,
  5. utrudnianie kontroli (poprzez nieprzekazanie organowi dokumentacji cen transferowych).

Kary, które mogą być nałożone na podatnika w związku z popełnionymi wyżej czynami, zależą od kwalifikacji czynu i mogą wynosić nawet 720 stawek dziennych, czy też podatnik może zostać skazany na karę pozbawienia wolności.

Kto odpowiada za popełnienie czynu zabronionego?

Podmiotem odpowiedzialnym na gruncie ustaw podatkowych, jak również kodeksu karnego skarbowego może być podatnik (osoba fizyczna), osoba prowadząca sprawy finansowe spółki (np. księgowa czy członkowie zarządu spółki) lub sama spółka jako podmiot zbiorowy.

Co w przypadku kiedy spółka stosuje ceny rynkowe, a nie sporządziła dokumentacji podatkowej cen transferowych?

Przepisy kodeksu karnego skarbowego charakteryzują się tzw. blankietowością, czyli w pewien sposób są one otwarte. Konsekwencją powyższego jest możliwość zastosowania powyżej wskazanych przepisów kodeksu karnego skarbowego i nałożenie na ich podstawie kary na podatnika nawet w przypadku kiedy podatnik stosuje ceny rynkowe.

W takim przypadku rodzi się kolejne pytanie: co oznacza brak odpowiedniej dokumentacji podatkowej cen transferowych? Brak odpowiedniej dokumentacji podatkowej cen transferowych może obejmować:

  1. niesporządzenie przez podatnika dokumentacji podatkowej cen transferowych,
  2. sporządzenie przez podatnika dokumentacji podatkowej cen transferowych będącej dokumentacją niekompletną, nierzetelną lub zawierającą błędy,
  3. nieprzedstawienie przez podatnika na żądanie właściwego organu dokumentacji podatkowej cen transferowych w ustawowym terminie,
  4. sporządzenie przez podatnika dokumentacji podatkowej cen transferowych, która ma na celu wprowadzenie organu w błąd, a więc z założenia podaje nieprawdę.

Marta Chorzępa-Starosta